اثر تنش کم آبی بر رشد، کمیت و کیفیت اسانس گیاه دارویی بادرشبویه dracocephalum moldavica l.))

تنش های محیطی به ویژه تنش کم آبی یکی از موانع اصلی در تولید محصولات زراعی و دارویی می باشند. به منظور بررسی اثر کم آبیاری بر رشد، اسانس و ترکیبات اسانس گیاه دارویی بادرشبویه آزمایشی با هدف تعیین بهترین سطح آبیاری در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در شرایط گلخانه در پژوهشکده بقیه الله العظم چاه نیمه دانشگاه زابل، در سال 1392 انجام شد. آبیاری 100 (شاهد)، 5/87، 75، 5/62 و 50 درصد ظرفیت زراعی (تنش شدید) به عنوان سطوح آبیاری در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که تنش کم آبی بر ارتفاع بوته، تعداد شاخه های فرعی، قطر ساقه، وزن تر و خشک بوته، طول ریشه، وزن خشک ریشه و درصد اسانس معنی دار بود. بیشترین ارتفاع بوته، تعداد شاخه های جانبی، وزن خشک ریشه، قطر ساقه، وزن تر و خشک بوته از تیمار آبیاری 100 درصد ظرفیت زراعی بدست آمد. در حالی که، بیشترین مقدار طول ریشه (65/40 سانتی متر) از تیمار تنش شدید خشکی حاصل شد. همچنین درصد اسانس از 21/0 درصد در تیمار شاهد تا 25/0 درصد در تیمار آبیاری 50 درصد ظرفیت زراعی تغییر نمود. تجزیه کیفی اسانس نشان داد که در تیمار های مختلف شاخص ترین ترکیبات اسانس از قبیل نرال، ژرانیول، ژرانیال و ژرانیل استات بود که همه این ترکیبات به جز نرال، با افزایش سطوح خشکی سیر نزولی داشتند، اما ترکیب نرال با افزایش سطوح تنش افزایش یافت. به طورکلی چنین برداشت می شود که تنش کم آبی بر شاخص های رشدی و کمیت و کیفیت اسانس تأثیر معنی داری دارد.